Emocje przeżywamy każdego dnia. Ich źródłem mogą być czynniki zewnętrzne albo wewnętrzne (myśli, inne emocje, niezaspokojone potrzeby). Nie ma emocji złych albo dobrych, są częścią nas samych, więc wszystkie są dobre.

Mogą być przyjemne albo nieprzyjemne, trudne do przeżycia. Możemy także wyróżnić emocje proste lub złożone, które są efektem połączenia dwóch emocji prostych. Często jest tak, że mylimy emocje z myślami, dlatego ważne jest, aby nauczyć się je rozróżniać. Nie zawsze uświadamiamy sobie emocje a one kierują naszym działaniem, dlatego ważne jest aby nauczyć się kontrolować emocje i wyrażać je w sposób akceptowany społecznie. Czasami jest tak, że nie pozwalamy sobie na przeżywanie jakiś emocji np. z tego powodu, że są one dla nas zbyt trudne lub nauczyliśmy się, że nie można ich wyrażać np. poprzez sytuacje, których doświadczyliśmy (brak przyzwolenia na przeżywanie danej emocji np. chłopiec płacze i jest smutny- komunikat od osoby dorosłej- „chłopcy nie płaczą”).  Pierwszym krokiem do radzenia sobie z emocjami jest ich uświadamianie sobie. Aby efektywnie radzić sobie z emocjami możemy przygotować sobie strategie radzenia sobie z emocjami, a w sytuacji gdy tej emocji doświadczamy korzystamy z wcześniej wypracowanych strategii. W radzeniu sobie z emocjami pomaga także rozmowa z drugą osobą. Powinna to być osoba, której możemy zaufać, aby uniknąć sytuacji, w której komuś się zwierzymy, a ta osoba wykorzysta to przeciwko nam. Emocje przejawiają się także na poziomie fizycznym. Nasz organizm reaguje w rożny sposób na doświadczane emocje. Jeśli blokujemy ekspresję emocji to może ten fakt wpływać na funkcjonowanie naszego organizmu i powodować jego dysfunkcje na poziomie fizycznym. Aby uświadomić sobie jak nasze ciało reaguje na przeżywane emocje możemy narysować postać na kartce (slajd nr 7). Przypominamy sobie jakieś wydarzenie, identyfikujemy emocje jakie wtedy przeżywaliśmy i na rysunku postaci zaznaczamy obszary naszego organizmu, które reagują na daną emocję. Jak pokazuje slajd 8 są różne reakcje na emocje. Gdy je tłumimy to wtedy je ukrywamy, udajemy że danej emocji nie doświadczamy. Zdarza się, że zaprzeczamy emocjom, mówimy, że nic nie czujemy albo mimo, iż widać np. nasze zdenerwowanie to mówimy, że jesteśmy spokojni. Możemy wyrażać emocje bardzo ekspresyjnie z naruszeniem ogólnie przyjętych zasad i norm np. poprzez zachowania agresywne. Uciekamy od emocji podejmując działania zastępcze np. granie w gry komputerowe, używki. Możemy emocje przepracować czyli uświadomić sobie emocje, uświadomić sobie źródło tej emocji oraz podjąć działania mające na celu redukcje emocji np. rozmowa z kimś na temat danej sytuacji. Jedną z emocji, których najczęściej doświadczamy jest złość. W zależności do stopnia nasilenia emocji mówimy o podrażnieniu, irytacji lub wściekłości. Jeśli jesteśmy wściekli i nic z tym nie zrobimy złość będzie narastała. Na slajdach 10 i 11 przedstawione są przykładowe sposoby radzenia sobie ze złością. Nie ma uniwersalnych sposobów radzenia sobie z emocjami. Dlatego trzeba próbować rożnych sposobów i szukać tego, co danej osobie będzie najbardziej pomagało. Bardzo istotnym czynnikiem w radzeniu sobie z emocjami jest świadomości własnych potrzeb i umiejętności ich realizacji w sposób akceptowany społeczne. Niezaspokojone potrzeby są w dużej mierze źródłem emocji przykrych dla nas.

Prezentacja multimedialna: EMOCJE

Literatura:

Porozumienie bez przemocy Ronenberg M.

Inteligencja emocjonalna Goleman D.

Szkoła dla rodziców Sakowska J.

Inteligencja emocjonalna. Jak panować nad uczuciami Tomczyk J.

Zrozumieć emocje Oatley J, Jenkins J.

Opracowanie: Marcin Dybalski – Psycholog w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Słupcy